SAOPŠTENJE ZA MEDIJE

CRNVO želi ukazati da se Prijedlogom Zakona o budžetu grubo krši Zakon o nevladinim organizacijam, u dijelu finansiranja, kojim je predviđeno da država obezbjeđuje sredstva za finansiranje projekata i programa u oblastima od javnog interesa koje realizuju nevladine organizacije, u iznosu od najmanje 0,3% tekućeg godišnjeg budžeta, kao i dodatnih 0,1% za za finansiranje projekata i programa nevladinih organizacija u oblasti zaštite lica sa invaliditetom, te 0,1% za kofinansiranje i međufinansiranje projekata i programa nevladinih organizacija, podržanih iz fondova Evropske unije.

Naime, Prijedlogom Zakona o budžetu za 2023. godinu, projektovan je tekući budžet u iznosu od 1.262.489.660,47 eura, dok je za finansiranje projekta i programa nevladinih organizacija predviđeno 2.968.216,71  eura, što je daleko ispod Zakonom utvrđenog minimuma. Podsjećamo, članom 32 Zakona o nevladinim organizacijama, predviđeno je da država obezbjeđuje sredstva za finansiranje projekata i programa u oblastima od javnog interesa koje realizuju nevladine organizacije u ukupnom iznosu od 0,5% tekućeg budžeta, što u odnosu na projektovani tekući budžet za 2023. godinu treba da iznosi 6.312.448,3 eura.

Kontinuirana podrška iz budžeta projektima i programima NVO jedan je od najvažnijih aspekata unapređenja podsticajnog okruženja za njihovo djelovanje, kao i mehanizam za unapređenje saradnje i jačanje međusobnog povjerenja.

Imajući u vidu da se grubo kršenje Zakona o nevladinim organizacijama, u dijelu finansiranja, dešava drugu godinu za redom, jasna je ten­den­ci­ja ne­za­ko­ni­tog us­kra­ći­va­nja sred­sta­va ci­vil­nom sek­to­ru. Us­kra­ći­va­nje sred­sta­va za NVO pred­sta­vlja kon­ti­nu­i­ra­ni pro­ces uru­ša­va­nja meha­ni­za­ma ko­ji tre­ba da obez­bi­je­de ka­kvu-ta­kvu odr­ži­vost NVO sek­to­ra iz javnih fon­do­va, te se nastavlja sla­bi­ti po­zi­ci­ja ne­vla­di­nih or­ga­ni­za­ci­ja, čime se istovre­me­no na­no­si šte­ta i onim gra­đa­ni­ma ko­ji su ko­ri­sni­ci broj­nih ser­vi­sa ko­je pru­ža­ju NVO. Ovakav odnos jasno ukazuje da u Cr­noj Go­ri ne­ma po­li­tič­ke vo­lje da se NVO pri­hva­te kao in­te­gral­ni dio crnogorskog dru­štva i si­ste­ma, i za­to se NVO po­ku­ša­va­ju fi­nan­sij­ski iscrpiti i onemogućiti rad velikom broju nevladinih organizacijama koje ne mo­gu, zbog ogra­ni­če­nih ka­pa­ci­te­ta, da pri­stu­pe me­đu­na­rod­nim fon­do­vi­ma i koje se primarno finansiraju iz javnih sredstava. 

Preko 20 godina CRNVO svim vladama pokušava da ukaže da je novac, koji se opredjeljuje za finansiranje projekata i programa NVO, zapravo usmjeren na zadovoljavanje potreba ugroženih djelova stanovništva (osoba sa invaliditetom, djece, starih, pripadnika isključenih djelova stanovništva…), za ostvarenje strateških planova koje donosi sama Vlada kao i ispunjenje obaveza uspostavljenih zakonima. Projektima NVO se daje doprinos ostvarenju strateških planova Vlade u raznim oblastima pa će umanjenjem javnih fondova dostupnih nevladinim organizacijama biti ugrožena i realizacija strateških planova. Zbog toga se finansiranje projekata NVO ne može smatrati troškom već investicijom u kvalitetniji život građana.

CRNVO je u dopisu koji je uputio predsjedniku Vlade, g. Dritanu Abazoviću, ministru finansija, g. Aleksandru Damjanoviću i predsjedniku Odbora za ekonomiju, finansije i budžet Skupštine Crne Gore, g. Dejanu Đuroviću pozvao sve nadležne da osiguraju da se navedena nepravilnost ispravi i da se, u skladu sa odredbom 32 Zakona o nevladinim organizacijama, Zakonom o budžetu utvrdi zakoniti iznos tekućeg budžeta koji će biti opredjeljen za finansiranje projekata i programa nevladinih organizacija.